Bitlis’in Hizan ilçesinde, asırlardır geleneksel yöntemlerle yapılan üzüm pekmezi, kışın tüketimi arttıkça yoğun ilgi görüyor. Vücut için tam bir şifa deposu olan üzüm pekmezi, hızlı kana karışarak vücuda vitamin yükleyerek hastalıklara karşı direnç oluşturuyor.
Hizan ilçesine bağlı Akşar köyünün Aşağı Klavuz mezrasında yaşayan vatandaşlar, dağ yamaçlarından topladıkları üzümleri imece usulüyle işleyerek pekmez üretiyorlar. Bölgeye has beyaz ve siyah üzümleri önce bağlardan toplayan köylüler, daha sonra havuzlarda ezerek suyunu çıkarıyorlar. Üzüm suyu, beyaz toprakla karıştırılarak büyük kazanlarda yaklaşık 280 derece sıcaklıkta 4-5 saat kaynatılarak pekmez kıvamına gelinceye kadar pişiriliyor.
Halen doğal ve geleneksel yöntemlerle yapılan üzüm pekmezi, Hizan’ın yaklaşık 15-20 köyünde önemli bir yere sahip. İçinde herhangi bir katkı maddesi bulunmayan bu pekmez, birçok hastalığa iyi gelmesi nedeniyle bölge halkı tarafından sıkça tercih ediliyor.
Dededen kalma yöntemlerle üzüm pekmezi üreten Erkan Özer, 100 kilogram üzüm suyundan 35-40 kilogram pekmez elde ettiklerini belirtiyor. Üzüm pekmezinin genellikle akciğer hastalıklarına, kalp-damar hastalıklarına ve kansızlık gibi rahatsızlıklara iyi geldiğini vurguluyor.
Pekmez, karbonhidrat açısından zengin bir enerji kaynağı olup, sindirime gerek kalmadan tüketildikten kısa bir süre sonra kana karışır. B1, B2, B3 vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, magnezyum, krom, demir gibi mineralleri içeren pekmez, vücuda yüksek düzeyde vitamin ve mineral sağlar.
Pekmez, akciğerleri temizleyerek sigaranın yol açtığı hasarı azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca büyüme çağındaki çocuklar, kilo alamayanlar, iştahsızlık ve halsizlik şikayeti olanlar için de pekmezin tüketilmesi önerilir. Egzama, sedef, akne gibi cilt hastalıklarının tedavisinde de yardımcı olabileceği bilinmektedir.
Potasyum içeriği sayesinde tansiyonu dengeleyici özelliği bulunan pekmez, yetişkinler için günde 1-2 yemek kaşığı, çocuklar için ise 1-2 tatlı kaşığı tüketilmesi önerilir. Kansızlığa iyi gelen pekmez, vücudu kolayca emilebilen demir içeriği sayesinde kan yapımını artırarak kemik gelişimi ve sağlığı için önemli bir besin kaynağıdır.
Antioksidanlar bakımından zengin olan pekmez, vücut direncini arttırarak bağışıklık sistemini güçlendirir. Öksürüğe iyi geldiği ve balgam söktürdüğü bilinen pekmez, doğal ve sağlıklı bir besin olarak önemini korumaktadır.