Demansın erken teşhis edilmesi, önlemleri uygulamaya koymak ve hastalığın tam olarak nasıl ilerlediğini incelemek için bize daha fazla zaman verir. Ancak Demans yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değildir. Araştırmalara göre Demans vakalarının yaklaşık yüzde 40’ının belirli yaşam tarzı alışkanlıklarının değiştirilmesiyle önlenebileceği veya geciktirilebileceği düşünülmektedir. İşte Demansı engellemek için erken yaşta yapabileceğiniz 6 etkili alışkanlık.
Yüksek demans riskiyle ilişkili bilinen 12 değiştirilebilir risk faktörü bulunmaktadır. Bu faktörlere odaklanarak, yaşamınız boyunca erken ve tutarlı bir şekilde proaktif adımlar atabilir, beyin sağlığınızı ve genel refahınızı etkileyebilir ve ayrıca yaşamınızın ilerleyen dönemlerinde demansa yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz. İşte beyin sağlığınızı korumak için gençken yapabileceğiniz en önemli altı yaşam tarzı değişikliği.
Beyin vücut ağırlığımızın yalnızca yüzde 2’sini oluşturmasına rağmen, günlük enerji kaynağımızın yaklaşık yüzde 20’sini tüketir. Bu da iyi beslenmeyi beyin sağlığı için çok önemli bir unsur haline getirir. Buna ek olarak, iyi bir diyet sağlıklı kilonuzu korumanıza yardımcı olur ve diyabet riskini azaltır; Sağlıklı bir diyet, yüzde 2 daha fazla bunama riskiyle ilişkilendirilen hipertansiyonu önleyebilir.
Sağlıklı bir beyin için takip edebileceğiniz en iyi diyetlerden biri Akdeniz diyetinin bir versiyonudur. Çok sayıda çalışma Akdeniz diyetinin daha iyi beyin fonksiyonu ve daha düşük bunama riski ile bağlantılı olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla, sağlıklı bir beyin istiyorsanız diyetinize bol miktarda tam tahıl, sebze, meyve (özellikle çilek), fındık, fasulye ve yağlı balık eklemeyi deneyin. Yediğiniz hamur işleri, tatlılar, kızarmış yiyecekler ve peynir miktarını sınırlamaya çalışmalısınız. Çoğu insan için, besin eksikliğiniz yoksa, belirli vitamin ve mineral takviyeleri almak yerine beslenmenizi iyileştirmeye odaklanmak beyin sağlığınız için daha iyi olacaktır. Size en uygun diyeti seçmek için doktorunuza başvurabilirsiniz.
İnsan vücudunun yaklaşık yüzde 60’ı sudan oluşur. Vücutta suyun yeterli miktarda alınması ve dengeli bir şekilde dağıtılması beyin fonksiyonlarımızı ve genel sağlığınızı destekler. Susuz kalmak fiziksel ve zihinsel performansımızı birçok yönden etkiler. Hafıza, dikkat, konsantrasyon ve tepki süresi de susuzluktan etkilenir. İyi hidrasyon, beynimizin en iyi şekilde çalışmasını destekler ve beyin fonksiyonlarındaki hızlı düşüşü önlememize yardımcı olur.
Araştırmalar çok fazla alkol almanın bunama riskini yüzde 1 oranında artırabileceğini gösteriyor. Alkol sadece beynin ne kadar iyi çalıştığını etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda beynin yapısını da değiştiriyor. Araştırmalar alkolün nöron kaybı (beyin boyunca sinyal gönderen hücreler), beyaz maddede azalma (beyin bölgeleri arasında iletişimi sağlayan sinir lifleri ağları) ve hacim kaybı ile bağlantılı olduğunu bulmuştur. Tüm bu değişiklikler beynin ne kadar iyi çalıştığını etkiler. Haftada 21 birimden fazla alkol almak daha fazla bunama riski ile ilişkilidir. Ancak NHS sağlıklı kalmak için insanlara haftada 14 birimden fazla içmemelerini tavsiye etmektedir. Alkol ayrıca ağız, gırtlak ve göğüs kanseri gibi bazı kanserlerin yanı sıra felç ve kalp hastalığı riskinizi de artırır.
Egzersiz, beyne giden kan akışını artırarak beynin iyi çalışmasını sağlar, iltihaplanmayı azaltır ve hatta beyin aktivitesini ve hacmini artırarak daha verimli hale getirir. Tüm bu değişiklikler uzun vadeli beyin sağlığınız için son derece faydalıdır ve bilişsel gerilemeye karşı koruma sağladığı düşünülmektedir. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite veya haftada en az 75 dakika yüksek yoğunlukta egzersiz ya da her ikisinin bir kombinasyonunu hedeflenmelidir. Araştırmalar beyin hacmini artırmak için günde 7 bin 500 adımın yeterli olduğunu göstermektedir.
Sosyal izolasyon ve yalnızlık daha yüksek depresyon ve bilişsel gerileme riski ile ilişkilidir. Ancak araştırmalar, diğer insanlarla birlikte yaşamak, haftalık bir topluluk grubuna dahil olmak veya her hafta aile ve arkadaşları görmek gibi iyi sosyal bağlantıların daha yavaş bilişsel gerileme ile ilişkili olduğunu ortaya koydu. Sosyalleşmek dikkatimizi ve hafızamızı canlandırır ve beyin ağlarımızı güçlendirir. Gönüllü olmak, yerel topluluğunuza dahil olmak veya arkadaşlarınızla her hafta bir yemek ya da sohbet için buluşmak beyninizi sağlıklı tutmanın yollarından biridir.
Beyin sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi aktivitelerden bazıları yeni bir dil öğrenmek, yeni bir spor denemek, bir müzik aleti çalmak ve bulmaca çözmektir. Öğrenmenin beyin üzerindeki koruyucu bir etkisi vardır. Araştırmalara göre, yaşam boyunca öğrenmeye devam eden kişilerin bunama riski yüzde 7 daha az. Beyin sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi aktivitelerden bazıları ise; yeni bir dil öğrenmek, yeni bir spor denemek, müzik aleti çalmak ve bulmaca çözmek olabilir. Günlük yaşamınızda bu basit alışkanlıkları uygulayarak Demans riskinizi azaltabilir ve beyin sağlığınızı koruyabilirsiniz.